فضاهای درون باره توس را می توان به ۵ گروه عمده تقسیم کرد:

1. باغ- آرمگاه فردوسی
2. ارگ حکومتی
3. عرصه شارستان تابران توس
4. محدوده ربض
5. باره وحریم درونی آن

     همان‌گونه که در بخش ضوابط و مقررات این طرح آمده است، باتوجه به مشخص بودن موقعیت و شرایط این فضاها، به جز محدوده ربض، کاربری آن ها از پیش تعیین شده است. این فضاها به طور عمده به کاربری های فرهنگی، کاربری های ویژه برای کاوش های باستانی وحریم آنها اختصاص می یابند:

 ۱- باغ- آرامگاه فردوسی:

     این محدوده به دلیل وجود آرامگاه فردوسی، فضایی فرهنگی است. در دو سوی شرقی و غربی این باغ- آرامگاه، فاصله‌ی به عرض ۲۰ متر در نظرگرفته شده است تا به وسیله آن، از نظر بصری و کالبدی از فضاهای مجاور تفکیک پذیر باشد. در قسمت جنوبی آن، به منظور وسعت بخشیدن به فضای این باغ-آرامگاه، جلوخانی در نظرگرفته شده است.
 

۲- ارگ حکومتی:

     این محدوده، به دلیل وجود بنای ارگ حکومتی و فعالیت های گسترده ای که در زمینه کاوش های باستان شناختی در آن انجام می شود، دارای کاربری فرهنگی است. برای این محدوده نیز فاصله ای به عرض ۲۰ متر در نظر گرفته شده است. این فاصله به منظور حراست از بنا و تفکیک آن از عناصر پیرامونی تعیین شده است. ضوابط این فاصله، همچون ضوابط ارگ است. بنابراین دراین فاصله هیچ گونه ساخت و ساز، کشت و زرع، فضای سبز و درختکاری نباید وجود داشته باشد. این محوطه باید با شن ریزی مفروش شود.
 

 ۳- عرصه شارستان:

     این محدوده، که به احتمال زیاد محدوده مسکونی و بافت پُر شهرتاریخی تابران توس است، با گمانه زنی های باستان شناختی و طبق نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تعیین شده و ممکن است درآینده، با کاوش های مجدد، گسترش بیش از این یابد. چنان که در مطالعات تاریخی گفته شد، شهر تابران دارای دو دوره تاریخی است. دوره نخست از قرن دوم و سوم هـ.ق تا آستانه حمله مغول به طول انجامید که با این حمله ویران شد. اوج آبادانی این دوره در زمان سلجوقیان رخ داده است و از همین رو به دوره سلجوقی نام‌گذاری می شود. دوره دوم از قرن هفتم، با حاکمیت کرکوز؛ که از سوی مغولان به حاکمیت خراسان می رسد، آغاز می شود وتا حمله میران شاه پسر تیمور، که توس را به کلی ویران ساخت، ادامه می یابد. اوج آبادانی این دوره نیز به دوره ایلخانی تعلق دارد و از این رو به همین نام، خوانده می شود.
 

 مرکز تجاری شهر تابران:

     متون تاریخی و گمانه های باستان شناسی حاکی از آنند که در مرکز شهر تابران، چهار سو بازاری است که محل تلاقی راه های اصلی منتهی به دروازه های اصلی شهر بود. از آن جا که در شهرهای باستانی ایران، مرکز تجاری در کنار مرکز مذهبی شهر جای داشت، محدوده پیرامونی هارونیه به عنوان مرکز کاوش کاربری‌های تجاری شهر تابران انتخاب می شود. این نقطه در بخش شرقی هارونیه، حدفاصل هارونیه تا محوطه کاوش باستانی مسجد (روبروی هارونیه) و در محدوده حریم بلوار پردیس جای دارد.
 

۲- مرکز کارگاهی تابران:

     بنا به شواهد و گمانه‌های باستان‌شناسی، حدفاصل چهار سو بازار و دروازه نیشابور، پس از عبور از بافت مسکونی، کارگاه‌ های فلزکاری و سفال‌گری تابران جای داشت. این محدوده گستردگی زیادی دارد و تنها کافی است قسمت کوچکی از ان و بنا به تشخیص کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به کاوش های کارگاهی و صنعتی اختصاص یابد.
 

۳- بافت مسکونی تابران:

     تمامی پیرامون مرکز شهر، به احتمال، بافت مسکونی تابران است. ازاین رو، یک نقطه از آن را، بنا به صلاحدید کارشناسان میراث فرهنگی وگردشگری، می توان به این نوع کاوش اختصاص داد. به جز این سه نقطه، هم اکنون کاوش های باستان شناسی بر دو نقطه دیگر، یعنی ارگ حکومتی و بنای مسجد (روبروی هارونیه) درحال انجام است. بنابراین از مجموع کاربری های عمده شهر تاریخی تابران توس، کاربری های مسکونی، تجاری، کارگاهی، مذهبی و حکومتی زیر پوشش فعالیت های کاوشی قرار گرفته و یا خواهند گرفت.

۴- محدوده ربض:

     حدفاصل محدوده شارستان و ارگ تا حریم درونی باره طوس: کاربری تعیین شده برای محدوده ربض، کاربری باغ، نه برای فعالیت های متعارف باغ داری، بلکه باید به طور عمده برای مصارف گردشگری، فرهنگی و فراغتی باشد. درختان این باغ ها می توانند از نوع مثمر یا غیر مثمر، و باید از نوع کم آب بر وبا ریشه های کم عمق باشند. آبیاری آنها باید به صورت قطره ای یا کوزه ای باشد. زیر درختان و فضاهای بدون درخت نباید چمن‌کاری شوند. گیاهان پوششـی باید از نوع گیاهان بومی همچون بومادران، شقایق وحشی و جز آنها، که کم آب بر و سازگار با اقلیم این منطقه اند، باشد. طراحی محوطه باغ نیز باید با الهام از باغ های ایرانی صورت گیرد.
 

۵- بارو و حریم درونی آن:

     فاصله محدوده ربض تا باره که ۳۵ متر تعیین شده، حریم درونی باره تعریف می شود. دراین محدوده، همچون محدوده شارستان، هیچ گونه ساخت وساز، کشت و زرع، فضای سبز و معبری ایجاد نمی شود. این محوده باید با شن‌ریزی مفروش شود.